Anksiyete ( endişe ) bozukluklarının birçok çeşidi vardır. Bunlar arasında panik bozukluk, obsesif kompulsif bozukluk, travma sonrası stres bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, fobiler ve yaygın anksiyete bozukluğu bulunmaktadır.
Anksiyete bir insanın zaman zaman yaşayabileceği normal bir duygudur. Birçok insan bir işte veya bir şey yaparken sorun ve zorluk yaşadıklarında kendini endişeli veya kızgın hissedebilir. Fakat anksiyete bozukluğu farklıdır. Normal yaşamı ve kişiler arası ilişkileri olumsuz etkileyen bir özelliği vardır anksiyete bozukluğunun.
Anksiyete bozukluğu cildi bir ruhsal sorundur. Anksiyete bozukluğu olan çoğu insan kendilerini üzgün hissedebilir, sürekli bir korku içinde yaşayabilir.
Anksiyete bozukluğunun çeşitleri
Panik bozukluk: Panik bozuklukta kişi herhangi bir neden veya işaret olmadan ani ve hızlı bir korku hissine kapılır. Panik bozukluğun bazı belirtileri panik atak belirtilerine benzemektedir. Terleme, göğüs ağrısı, düzensiz kalp atışları, boğulma hissi, çıldırma hissi.
Obsesif kompulsif bozukluk: Obsesif kompulsif bozukluk olan kişilerde rahatsız edici ve huzur bozucu takıntılar olur. Kişi bir neden olmadan korkuya kapılarak ellerini yıkayabilir.
Travma sonrası stres bozukluğu: Travma sonrası stres bozukluğu travmatik bir olaydan sonra gelişebilir. Bu olay cinsel veya fiziksel bir saldırı olabilir. Bir sevdiğinin beklenmedik ölümü, doğal bir felaket gibi durumlar da buna yol açabilir.
Sosyal anksiyete bozukluğu: Bu sosyal fobi olarak da adlandırılmaktadır. Sosyal anksiyete bozukluğu olan insanlar diğer insanlarla birlikte olmaktan ve insanların önünde konuşmaktan aşırı derecede endişe duyarlar. Bazı sosyal anksiyete bozukluğu olan kişilerde sadece 1-2 husus kendilerinde endişe ve korku yaratırken, bazıları ise birçok durumda korku ve endişeye kapılırlar. Bu problem maalesef günlük yaşamlarını oldukça kötü etkiler.
Spesifik fobiler: Spesifik fobi belli bir şeye veya duruma karşı duyulan şiddetli korkudur. Korkunun düzeyi genelde korkulan durumun veya şeyin düzeyiyle orantılı değildir ve uyum göstermez. Kimi zaman fobiler kişinin her durumdan kaçınmasına da neden olabilir.
Yaygın anksiyete bozukluğu: Bu sorunda anksiyeteyi tetikleyecek bir neden olmasa bile veya en küçük bir nedende bile gerçekçi olmayan korkular, endişeler yaşanır ve bu aşırı bir düzeyde olabilir.
Anksiyete bozukluklarının belirtileri nelerdir?
Panik, korku ve huzursuzluk hissetmek
Kontrol edilemeyen takıntılı düşünceler
Travmatik olaylardan kaynaklanan tekrarlayan düşünceler ve geçmişe dönmeler
Gece kabus görme
Ritüel haline gelmiş davranışlar ( sürekli el yıkama v.b. )
Uyku sorunları
Soğuk ve terlemiş eller ve ayaklar
Nefes darlığı
Çarpıntı
Sakin olamama
Ağız kuruluğu
El ve ayaklarda uyuşma
Mide bulantısı
Kas gerginliği
Baş dönmesi
Anksiyete bozukluklarının nedenleri
Anksiyete bozukluklarının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Fakat anksiyete bozuklukları bir ruhsal sorundur. Yapılan araştırmalar anksiyete bozukluklarının birçok faktörün birleşmesinden ( beyindeki değişmeler ve çevresel stres ) oluşabileceğini göstermektedir.
Anksiyete bozukluğu vücuttaki kimyasal dengedeki değişmeden kaynaklanabilir. Örneğin uzun veya şiddetli düzeyde yaşanan stres durumu beyindeki kimyasal dengeyi değiştirebilir.
Anne ve / veya babasında anksiyete bozuklukları olan kişiler bu duruma daha yatkın olabilirler.
Kişinin yaşadığı travmalar veya önemli olaylar da anksiyete bozukluğunu tetikleyebilir.
Anksiyete bozukluğu nasıl teşhis edilir?
Hekim kişinin hastalık geçmişini sorularla araştırır ve fiziksel muayene yapar. Hekim anksiyete bozukluğunun teşhisinde her hangi bir hastalıktan kaynaklanıp kaynaklanmadığını bilmek için test yapılmasını isteyebilir. Kişinin davranışlarını gözler.
Anksiyete bozuklukları nasıl tedavi edilir?
Anksiyete bozukluklarının tedavisinde ilaç tedavisi, psikoterapi, bilişsel davranış terapisi, diyet, yaşam şekli değişiklikleri ve rahatlama teknikleri gibi yöntemler uygulanır.
Anksiyete bozuklukları önlenebilir mi?
Anksiyete bozuklukları önlenemeyebilir. Fakat bununla birlikte belirtileri azaltmak veya kontrol etmek için bazı şeyler yapılabilir.
1. Kafein tüketimi kesinlikle azaltılmalıdır ( çay, kahve, enerji içecekleri, çikolata ve kola )
2. Herhangi bir bitkisel ürün almadan önce hekime veya eczacıya danışmakta fayda vardır. Çünkü bu ürünlerdeki bazı kimyasallar anksiyete belirtilerini artırabilir.
3. Yaşan önemli bir olaydan veya travmadan sonra profesyonel bir destek almak faydalı olacaktır.