admin

Yorgun ve keyifsiz mi hissediyorsunuz? Peki yaz depresyonuna girmiş olabilir misiniz?



Yorgun ve keyifsiz mi hissediyorsunuz? Peki yaz depresyonuna girmiş olabilir misiniz?
Yaz depresyonu nedir, belirtileri nelerdir, tedavisi nasıldır? İşte*Özel Optimed Hastanesi Klinik Psikolog ve Aile Danışmanı Psikolog ve Aile Danışmanı Aslı Çağla Döner'in konu hakkında verdiği bilgiler...
*
Yaz depresyonu nedir?
Mevsimsel duygu durum bozukluğu, her yıl sonbahar ve kış aylarında günlerin kısalmasıyla ortaya çıkan bir depresyon biçimidir. Genellikle ilkbahar ve yaz aylarında günlerin uzamaya başlamasıyla birlikte mevsimsel depresyonu olan bireylerin şikayetlerinde de iyileşme görülür. Ancak bazen ilkbahar ve yaz mevsiminde oluşan bir depresyon çeşidi de bulunmaktadır.
*
Yaz depresyonu, kış depresyonuna göre ender görülmektedir. Nedenleri kesin olarak bilinmese de genetik faktörler, stresle bağlantılı faktörler, geçmişte yaşanan travmatik bir olayın neden olduğu depresif bir süreç, her yıl aynı dönemlerde tekrar hatırlanarak mevsimsel depresyona yol açabilir. Son yıllarda yapılan araştırmalar, biyolojik etkiler (melatonin hormonunun az salgılanması gibi) ve psikolojik faktörler nedeniyle yaz mevsiminde de depresyon olacağını göstermektedir.
*
Kadınlarda erkeklere oranla mevsimsel duygu durum bozuklukları 4 kat fazla görülmektedir. Ayrıca klinikte en çok gözlemlediğimiz majör depresyonda olduğu gibi yaz depresyonunda da kişilerin hastalığı geçici bir moral bozukluğu gibi görerek hafife almalarıdır. Depresyon sürecini, kırık kolla salata yapmaya benzetebiliriz. Kişi hayat kalitesi düşmüş bir şekilde hayatına devam eder fakat bu durum tedavi edilmediği takdirde kişinin hayatındaki işlevselliğini olumsuz etkileyen bir süreç haline dönüşür.
*
Yaz depresyonu belirtileri neler?
Döngüsel ve mevsimsel bir durum olan yaz depresyonu belirtilerinin her yıl aynı dönemlerde başlayıp aynı dönemlerde sona ermesi gerekmektedir. İşte yaz depresyonuna girdiğinizi gösteren belirtiler:
*
Anksiyete (Endişe, kaygı)
Uyku sorunları (İnsomnia )
Aşırı hassasiyet, sinirlilik
Ajitasyon
Kilo kaybı
İştahsızlık

*
Yaz depresyonunda kişi, hayattan zevk alamamaya başlayabilir. Dikkat ve konsantrasyon güçlüğü yaşar. Kişi eskiden mutlu olduğu şeylere ilgi duymaz. Yorgunluk, bitkinlik, enerji kaybı, motivasyon kaybı, cinsel isteksizlik, uyku bozukluğu, aşırı alınganlık, duygusallık, sabırsızlık, iştah kaybı, kilo verme ya da aşırı iştahla kilo alımı görülebilir. Bu durum içe kapanma, saldırganlık, yaşamı değersiz bulma ve intihar düşüncelerine kadar gidebilir.
*
Yaz depresyonunu tetikleyen nedenler nelerdir?
Sirkadyen ritmin (biyolojik saat) bozulması, uyanık kalma süresinin artması gibi nedenlerden dolayı depresif duygulara yaşanabilir. Ayrıca vücudumuzdaki serotonin seviyesindeki düşüş ve özellikle de melatonin hormonu dediğimiz uyku düzenini sağlayan hormonun dengesinin bozulması yaz depresyonunu tetikleyen sebepler arasında olabilmektedir.
*
Yukarıdaki sebeplerden dolayı yaz aylarında düzenli ve kaliteli uykuya dikkat edilmelidir. Haftanın 4 günü 20 dakika tempolu yürüyüş yapmak vücuttaki endorfin seviyesini artırdığı için önerilmektedir. Yaz aylarında sağlıklı ve düzenli beslenmek de oldukça önemlidir. Yaz depresyonunun tanı ve tedavisi için, ruh sağlığı uzmanının değerlendirilmesi önemlidir.
*

*
Yaz depresyonunun tedavisi var mıdır?
*
Uzman Klinik Psikolog ve Hipnoterapist Mehmet Başkak, genellikle ilkbaharda başlayıp eylül ya da kasım ayına kadar süren yaz depresyonu hakkında bilgiler verdi.
*
Yaz depresyonu oldukça yeni bir hastalık. Yaz depresyonunun var olup olmadığını öğrenmek için araştırmalar 1991'de yapıldı. Bu araştırmalar, hastaların soğuk hava şartlarındaki benzerlerinden farklı belirtiler taşıma eğiliminde olduğunu gösteriyor. Kış depresyonunda artan bir iştah ve artan uyku isteği görülürken, yaz depresyonu olan insanlarda, iştahsızlık ve uykusuzluk görülür.
*
Yaz aylarında mevsimsel depresyona yakalanan insanlar genelde daha az yer ve uyurlar. Kendilerini tedirgin, endişeli ve sinirli hissederler. Yaz hastaları, kış hastalarına kıyasla intihar düşüncesi açısından daha yüksek risk altındadır ve bu da hastalığın ciddiye alınmasının neden önemli olduğunu açıklar.
*
Tedavisi var mı?
En etkili tedavi, ilaç ve psikoterapi kombinasyonudur. Ayrıca doğru besinleri tüketmek (karpuz gibi bol sulu meyveler) arkadaşlarla bağlantı kurmak ve egzersiz rejimine sadık kalmak da bu üzücü sürenin üstesinden gelmeye yardımcı olur. Her gün zamanında yatmaya ve zamanında kalkmaya çalışın. Yaz aylarında soğuk yerlere seyahat etmeyi de ihmal etmeyin.
*
Soğuk bir duş alın
Yaz aylarında kendinizi kötü hissediyorsanız, bunda ısı ve nemin payı kesinlikle büyüktür. Soğuk bir duş almak, buz gibi bir havuza dalmak ya da klimayı yükseltmek iyi gelir. Öğlen vakti kısa bir sürede de olsa uykuyu, günün her saatinde bol bol su içmeyi, geceleri etkinliklere katılmayı, gezip dolaşmayı öneriyoruz.
*
Hemen depresyona yakalandığınızı düşünmeyin
Depresyon kriterleri olan bir hastalıktır ve yazın aşırı sıcaklarda görülen boğucu hava ile halsizlik, yorgunluk, isteksizlik halini depresyon hastalığına yakalandım diye yorumlamamak gerekir. Çünkü bunlar mevsimseldir. Bununla beraber sıcak hava, astım, depresyon, yüksek tansiyon gibi rahatsızlığı olanlar için daha yüksek bir risk oluşturmaktadır.
*
*