Stephanie Dowrick’in 2000 yılında Ayrıntı Yayınları’ndan çıkmış çok değerli kitabı; ‘Sevginin Halleri’ içerisinden ‘sadakat’ meselesine dair bir yazıyı sizlerle daha önce paylaşmıştık. Bu kez de yine kitabın içinden bir bölümü, olduğu gibi sizlerle paylaşmak istedik. Bu kez konu ise ego ile benlik karşılaştırması…

Ego, rasyonel yanımızı, bilinçli yanımızı ifade eder (egomuzu korumak için çoğu zaman irrasyonel davransak da). Benlik de bu yanımızı kapsar, ama bunun yanında şiirsel, sezgisel, içgüdüsel, yaratıcı, simgesel ve duygudaş olan şeyler de –insanlarla ve zihnimize olduğu kadar yüreğimize de hitap eden fikirlerle aramızda anlamlı bağlantılar kurmamızı sağlayan nitelikler- onun kapsam alanına girer. Doğayla ilişkiye girmemizi ve bizim de doğanın bir parçası olduğumuzu anlamamızı sağlayan da işte bu yanımızdır.

Yaratıcı, sezgisel yanımız rasyonel zihnimizi rüyaların, fantezilerin, müziğin, resmin, şiirin, fiziğin diliyle ve tefekküre daldığımızda, meditasyon yaptığımız sırada ya da bazen kendimizden geçip kahkahalarla güldüğümüzde ulaştığımız dil-ötesi alanda sürekli ve dolaylı olarak karşılar.

***

Benliğin iz bırakmayan en önemsiz deneyimlerinde –benliğin aynı anda hem kişisel olduğu hem de olmadığı zamanlarda- bile ego perspektifinden, benliğin sunduğu sevgi dolu perspektife sapmayı öğrenmek mümkündür. Başka insanlara özen göstermek (onları dinlemek, el hareketlerini, yüzlerini izlemek, anlattıkları şeyleri hatırlamak) bu sapmayı sağlamada yardımcı olur. Doğaya özen göstermek de öyle: Etrafınızdaki cıvıl cıvıl hayatın farkına varmak. Aynı şekilde kendinize dikkat etmek de. Ama sadece çektiğiniz ıstıraplara ve duyarlıklarınıza değil, yaratıcılığınıza, enerjinize, dinçliğinize, neşenize, coşkululuğunuza, şarkı söyleyebilmenize, iyi yemekler pişirebilmenize, kötü şiirler yazabilmenize, sevişmelerinize, banyoda suyun içinde çocuklar gibi tepinebilmenize, dans edişinize, kahkahalardan katılmanıza, başkalarının bahçesine gizlice girmelerinize, yolda uzun adımlarla yürümelerinize ve temiz çarşaflı yatağın üzerinde hiçbir şey yapmadan öylece yatmanıza da dikkat etmelisiniz.

***

Ego sizden, kendinize dikkatle özen göstermenizi ister. Ego, kandırılırsınız, sizden yararlanırlar, üzerinizden geçinirler diye endişelenir. Ego sizi etrafınızın tehlikelerle dolu olduğunu konusunda uyarır. Ego, gerçek hayatta herkesin birbirinin kuyusunu kazdığını bilmenizi ister. Ego, hiçbir şekilde azla yetinmeyeceğinizi bilir. Ego, hiç kimsenin sizden daha önemli olmadığını söyler. Ego, bütün bunlara kulak asmayacağınızdan korkar. Ego, insanların sizi bir kenara itebileceklerini, saygınlığınıza gölge düşürebileceklerini, sizi kurban edebileceklerini fısıldar kulağınıza. Ego, sizin haklı olmanızı ister. Ego acelecidir. Ego başkalarını suçlar. Ego size, “Dikkat et” der.

Benliğin cephesinden ise durum farklı görünür.

Benliğiniz sizin benzersiz olduğunuzu bilir. Benlik, kendinizi özgürce açmanızı ister. Benlik, özgür olmanızı ister. Benlik, engindir. Benlik, sizin öbür insanlardan farksız olduğunuzu görür. Benlik, hataları üstlenebilir ve onlardan ders alır. Benlik, rüyaların, şiirin ve simgelerin diliyle, retorikli bir dille konuşur. Benlik, kendimiz için en iyi şeyi her zaman bilemeyebileceğimiz gerçeğini teslim eder. Benlik, beklenmedik olana hazırlıklıdır. Benliğin ne başı vardır, ne sonu.

Benlik, sizi sürekli tercihler yaptığınız ve hayatınızdaki en derin görüş alanlarına bu tercihler sayesinde ulaştığınız şeklindeki kanılarınızı destekler.